Laatste verhaal

Maandag 13 maart

Gisteren tijdens de koffie met het bestuur van Kinderhulp Afrika kwam ter sprake dat er in de buurt kettingen,armbanden e.d. gemaakt worden door lokale vrouwen. Jill stelde voor dat zij contact op zou nemen met Jillian, de vrouw die Circle of Hands, waar deze vrouwen voor produceren, heeft opgericht. Vanmorgen hoorden we dat dit contact gelukt was en dat zij met ons een paar van deze vrouwen wilde bezoeken.

Met Jills auto pikten we Jillian op en reden daarna naar de sloppenwijk van Kireka. Net als bij mijn bezoek aan het tienermoederproject een gebied waar je anders als mzungu (blanke) nooit zou kunnen komen. Uiteindelijk parkeerden we de auto en gingen ook nu weer kruip door sluip door naar de eerste vrouw. In haar piep kleine ‘huisje’ liet zij ons alles zien wat ze gemaakt heeft. Ondertussen werden door twee andere vrouwen nieuwe kralen gerold. Ze gebruiken hiervoor papier wat later een vernis laag krijgt. Door deze inkomsten hebben deze vrouwen een beter leven. Ze zijn allemaal zelf HIV/Aids besmet of zijn de weduwe van een man die hieraan is overleden.

Nadat we haar bezocht hadden gingen we naar de man die het papier voor hen snijdt. Dit papier wordt heel goedkoop ingekocht van een drukkerij (waar het in principe afval is). Al met al dus heel duurzaam. Hij liet ons zien hoe hij te werk gaat. De uiteindelijke kleur van de sieraden hangt af van de kleur papier die beschikbaar is. Behalve sieraden worden er ook schalen gemaakt. Hierna bezochten we ook nog een tweede vrouw. Hier was goed zichtbaar hoe de verkoop van deze sieraden hun situatie verbeterd heeft. Zij woonden eerst met vader, moeder, en 8 kinderen, een paar van zichzelf en een paarpleegkinderen, in een ruimte van misschien 5 bij 3 m. Door de extra inkomsten zijn ze in staat geweest om het aangrenzende gebouwtje te kopen waardoor ze dat nu als extra slaapkamer hebben. Zo op het nippertje voor vertrek waren deze bezoeken bij mensen thuis een heel bijzondere ervaring. Wat mij enorm op viel was het feit dat het buiten vies en rommelig is, maar dat ze hun straatje en huis heel schoon houden.

Wat ook bijzonder was, is het feit dat ik gisteravond nog telefonisch contact gehad heb met de tante van Otete. Zij gaf aan dat ze erg blij was met alles wat ik met hem gedaan heb. We gaan in ieder geval in de vakanties, als hij thuis is, contact met elkaar houden.

Gelukkig had ik vanmorgen mijn koffers al gepakt, want door het onverwachte uitstapje kwam ik vanmiddag uiteindelijk in een soort tijdnood.
Bij terugkomst in het huis waren Frank en Eva van Doingoood aanwezig voor de eindevaluatie. Hierna had ik eindelijk tijd om wat te eten. Toen ik vervolgens de tijd checkte zag ik tot mijn schrik dat het al 15.30 geweest was. Dat bekende dat ik snel naar de school moest om in P3 en P4 afscheid te nemen. Ik had van huis verschillende vellen stickers meegenomen. Hier had ik er wel een paar van gebruikt, maar de meeste had ik nog. Ik had ze eerder al allemaal losgeknipt en kon ze nu dus vrij gemakkelijk uitdelen. In P3 ging dat wat gemakkelijker dan in P4, want daar wilden veel kinderen net een andere dan die ze kregen. Ondanks dat ik gezegd had dat ze onderling moesten ruilen stonden er op een gegeven moment wel tien om mij heen. Dit was nu eens gedrag waarbij er geen verschil was tussen de kinderen bij ons en de kinderen hier .
Na het afscheid van de klassen was het tijd om met Emma en Otete nu echt voor de allerlaatste keer te oefenen. Ik was dat oorspronkelijk niet van plan, maar Janne (nieuwe vrijwilliger) die gelukkig de lessen van mij over gaat nemen, wilde heel graag een keer zien hoe ik deze lessen aanpak.
Daarna snel door naar Nafasi om daar gedag te zeggen en vervolgens naar de kliniek. Inmiddels was die echter gesloten. Gelukkig kwam ik nog een paar medewerkers onderweg tegen, maar helaas heb ik ze niet allemaal meer gezien.

Nadat ik nog een rok afgegeven had bij Esther (het meisje met de ontsteking aan haar vinger) kon ik eindelijk weer terug naar huis. Daar snel wat gegeten en gedoucht en daarna naar bed. Het was echter bloedje heet. Volgens het thermometertje wat aan mijn rugzak hangt (wat niet helemaal betrouwbaar is, maar toch ..) was het zo’n 28 graden in de kamer.
Van slapen is dus niet veel gekomen.

Dinsdag 14 maart

Doordat ik maar een beetje lag te slapen/waken ben ik voor de wekker uit bed gegaan. Hierdoor kon ik de laatste dingen op mijn gemak doen. Om 1.30 uur stond ik klaar bij de poort. Fufu, die mij naar het vliegveld zou brengen was maar 9 minuten te laat Na nog een stop om te tanken was ik keurig op tijd op het vliegveld. De vlucht, de enige op dat tijdstip, vertrok precies op tijd. Om 10.50 landden we op Istanboel Airport. Hierna moesten we een héééél eind taxiën. Toen we eindelijk stopten was dat helemaal aan de rand van het vliegveld bij een hangar. Daar vandaan moesten we met een bus weer helemaal naar de terminal gereden worden.

Dat het regende hadden we natuurlijkal gezien, maar toen we uitstapten om naar de bus te lopen was het letterlijk een koude douche. Na zo’n tijd in de warmte viel de temperatuur heel erg tegen. Met zo’n 5 graden en regen was het verschil met de 28 graden van gisteravond wel erg groot. Voordeel is, dat het thuis alleen maar mee kan vallen.

Na een voorspoedige vlucht landden we, 45 min eerder dan in het oorspronkelijke vluchtschema aangegeven stond, op Schiphol. Het was fijn dat ik daar door mijn zus en zwager werd opgehaald. Na zo'n lange reis is het heerlijk als je zo in de auto kunt stappen.
Het was vreemd om weer in mijn eigen huis binnen te stappen. Alles zo netjes en schoon zonder al dat rode stof , ook wel weer heel erg lekker.

Woensdag 15 maart

De afgelopen 7 weken zijn omgevlogen. Ik vond het leuk om jullie via dit blog op de hoogte te houden. Ontzettend bedankt voor alle lieve reacties die jullie steeds op mijn verhalen gaven. Van sommige voelde ik mij wel wat ongemakkelijk, omdat mijn invloed en aandeel dan in mijn ogen té groot werd gezien.
Tijdens de evaluatie heb ik ook gezegd dat het voor ons westerlingen lastig is om niet in productie te denken. Wat je in zo'n zeven weken bereikt is op het grote geheel gezien klein. Maar voor mij geeft het in ieder geval heel veel voldoening om te weten dat ik voor een paar kinderen een beetje het verschil heb kunnen maken. Ik ben dan ook heel blij dat, op datgene wat ik met de twee jongens opgebouwd heb, voortgebouwd wordt door Janne.

Al met al kan ik terug kijken op heel een mooie periode die ik niet had willen missen. De bezoeken aan de sloppenwijken waren indrukwekkend, net zoals de village walk in Kidepo. Het werken met de twee jongens was fijn. En tijdens de 2 safari's heb ik prachtige natuur gezien. Daarnaast heb ik veel mooie mensen ontmoet.

Wereldwijd leven er meer mensen in armoe dan in welvaart. Ik heb het in de loop van de verhalen al meerdere keren gezegd, maar als je je dit realiseert dan ben je weer extra, extra dankbaar voor waar je wiegje gestaan heeft. Iets waar trouwens niemand een keuze in heeft.
In een land als Oeganda zouden er veel meer mensen kunnen profiteren van de rijkdommen van het land, maar daar is, zoals op zoveel andere plaatsen in de wereld wel leiderschap voor nodig dat niet alleen aan zelfverrijking doet.
We kunnen alleen maar hopen en bidden dat er leiders op zullen staan die wél het belang van het volk voorop stellen.

De laatste dagen is mij door velen de vraag gesteld 'kom je weer terug'? Mijn antwoord was steeds dat ik dat niet weet, zeker omdat je geen verwachtingen wilt wekken die je misschien niet waar kunt maken. Maar zoals ik er nu tegenaan kijk is die kans zeker aanwezig, alhoewel dan waarschijnlijk niet voor zo'n lange periode.

Nogmaals dank dat jullie met mij meegeleefd hebben.

Bezoek IC International Hospital Kampala en safari Kidepo Nat. Park

Maandag 6 maart

Vanmorgen ben ik al vroeg opgestaan om richting Kampala te gaan. Het was mijn inschatting dat het wel erg druk zou zijn op de weg en daarom heb ik een boda genomen voor het hele eind. Het was maar goed dat ik zelf wist waar ik heen moest want hij had geen idee. Mijn gedachte dat het wel druk zou zijn kwam helemaal uit. Op verschillende punten stond het muurvast en dan is het fijn als je er met de boda gewoon langs kunt.

Om 8.00 uur kon ik me bij de IC melden. De leidinggevende verpleegkundige had nog niet van mijn komst gehoord, maar ze had wel de opdracht gekregen om haar mail te lezen. Daarin zat een berichtje over mijn komst.

Nadat ik me had omgekleed kon ik nog een klein staartje van de overdracht meemaken. Helaas lagen er maar 3 patienten, 2 volwassenen en een baby die na 28 weken zwangerschap prematuur geboren was.

Het systeem hier lijkt heel erg op hoe wij meer dan 20 jaar geleden werkten. In de nachtdienst worden de daglijsten overgeschreven, worden potten verschoond en worden de patienten gewassen. Dat betekent dat er in de dagdienst, zeker als er maar 3 bedden bezet zijn, niet veel te doen is.

In dit geval liep er ook nog extra personeel omdat er 3 broeders mee liepen die in 3 maanden on the job getraind worden om als IC-verpleegkundige te kunnen gaan werken in hun eigen ziekenhuis waar net een IC wordt opgezet. Ze hebben hier geen IC-opleiding zoals bij ons. Voor zover ik begrepen heb is het alleen leren in de praktijk en zijn er geen theoretische lessen. Deze IC (International Hospital Kampala is een private hospital) is de best geoutilleerde van het hele land. In Mulago hospital (het grote overheidsziekenhuis waar iedereen uit het hele land naar verwezen wordt) is er nog qua aantal bedden wel een grotere IC, maar ze hebben daar minder middelen tot hun beschikking.

Ook hier is niet alles altijd maar beschikbaar. Zo heb ik vandaag meerdere keren gehoord ‘oh, that’s not available at the moment, so we improvise). Dat was bijvoorbeeld het geval met spuitenpomp slangetjes. Daarom werd er een gewoon infuussysteem genomen waar ze een stuk af knipten om het zo pas te maken. `

Iedereen was heel aardig en bereid om allerlei dingen te vertellen. Halverwege de middag had ik het idee dat ik het wel zo’n beetje gezien had. Na nog een gesprekje met de leidinggevende ben ik me om gaan kleden en ben naar huis gegaan. Ik had deze keer zo waar een rechtstreekse matatu.

Op de weg terug naar huis kon ik niet anders dan mijn zegeningen tellen. Na zo’n bezoek (zelfs als het hier de beste IC van het land betreft) realiseer je je nog eens extra hoe bevoorrecht wij zijn dat we in een land leven waar gezondheidszorg voor iedereen beschikbaar is en dat het dus niet van af hangt of je wel of niet 600.000 USH per dag kunt betalen om alleen nog maar in dat IC-bed te liggen. Voor ons is zo’n bedrag (omgerekend zo’n 158 euro) weinig, maar hier is het niet veel mensen gegeven dat ze hier gebruik van kunnen maken.

Dinsdag 7 maart

Vanmorgen mijn laatste vaccinatiespreekuur meegewerkt in de kliniek. Het was gek om te bedenken dat ik dit nu alweer af sluit. Ik had bij de supermarkt nog plastic tabbladen gekocht. Saida was hier heel blij mee.

Vanmiddag op school gewerkt. Ook daar was het de laatste keer dat ik met de 2 jongens aan het werk kon. Het was mooi om te zien dat ze een paar zeer simpele boekjes in de trant van ‘ Dig, dig, dig. Tim and his dog had fun. ‘ konden lezen. Op een gegeven moment vroeg ik of ze nog een boekje wilden. Hierop was het antwoord van Isaak nee en vervolgens ging hij er als een haas vandoor. Met Emma heb ik nog wel even verder gelezen. Tot mijn stomme verbazing kwam Isaak hierna terug. Hij had zich even omgekleed en had een klein schriftje bij zich. Hier moest ik mijn e-mailadres in schrijven en ik moest het telefoonnummer en mailadres van zijn tante overnemen. Het afscheid daarna was best even pittig. Je zou zo graag nog verder gaan met wat je begonnen bent, maar ja dat gaat helaas niet.

Woensdag 8 maart

Om 6 uur opgestaan om om 7 uur klaar te staan voor ons vertrek naar Kidepo. Maar helaas het werd 7 uur, 8 uur, 9 uur, 10 uur en ja hoor, eindelijk rond 10.45 uur, daar was de bus. Door een communicatieprobleem was John, onze chauffeur en gids, naar het Doingoood huis in de stad gegaan en had daar een tijd staan wachten omdat hij niemand kon bereiken. Met een forse vertraging gingen we dus op weg.

Onderweg kwamen we bij de Nijl. Deze is hier nog flink onstuimig. Al met al een prima plek om foto’s te maken. Nog voor we bij de brug waren ging John langzamer rijden zodat we hier de mogelijkheid voor hadden. Helaas, op het bruggenhoofd stond een politieagent die ons aan hield, want nee dat mocht niet. Eerst nam hij van twee van ons de telefoon waarmee ze foto’s gemaakt hadden af en daarna begon hij heel moeilijk te doen. Toen John, die uitgestapt was, terug kwam vertelde hij dat hij 50.000 USH had betaald om hem om te kopen zodat hij ons door zou laten gaan. Het alternatief zou geweest zijn dat we mee gemoeten hadden naar een politiebureau. Wel een duidelijk voorbeeld van de corruptie in dit land. Ondanks het feit dat je in principe niets fout doet kan dit dus gewoon gebeuren.

Na een reis van 11 uur, waarvan de laatste uren natuurlijk in het donker, kwamen we aan bij Buffalo Base, onze lodge voor de komende dagen. Narigheid komt nooit alleen, dus bij aankomst bleek dat er nog geen eten was. Dit, ondanks dat John gebeld had. Eerst was er een verhaal dat de kok ’s middags weggegaan was, en toen dat er niet genoeg gas was, maar er werd aan gewerkt. Omdat ze de hele boel aan het renoveren zijn was niet alles klaar. Er zat bijvoorbeeld nog geen glas in het raam van de douche. Het bleek ook dat we geen warm water hadden, dus toen maar koud gedoucht. Iets waar ik helemaal geen fan van ben, maar als je zo vies geworden ben zoals wij waren, dan is zelfs dat geen probleem meer. Rond middernacht zaten we eindelijk aan ons diner.

Donderdag 9, vrijdag 10 maart

Beide dagen gingen we vroeg op pad. Donderdag zijn we de hele dag in de Kidepo vallei geweest. Het landschap is er prachtig. Veel mooie uitzichten over een savanne. Zoals je in andere parken wel kunt struikelen over de impala’s zo is dat hier met de buffels. In de vallei liepen er honderden, maar ook op de hellingen zijn ze te vinden. Verder zagen we verschillende herten/antilopen soorten, olifanten en zebra’s. Heel in de verte waren er ook nog een paar giraffen, maar dat was te ver om echt goed te kunnen zien. Na de ochtend drive gingen we naar een kamp waar we eerst ons ontbijt kregen en later ook de lunch. Hierna hebben we opnieuw rondgereden om dieren te spotten. Aan het eind van de rit zagen we een hele groep olifanten die een stuk verderop de weg zouden kruisen. Gelukkig waren we voor die tijd op dat punt, dus konden we dat van heel dichtbij bekijken.

Vrijdagochtend gingen we ook weer vroeg op pad om, voordat we gingen wandelen nog een deel met de auto te doen. Helaas ook nu weer geen leeuwen, cheeta’s of luipaarden. Ergens tussen 7 en half 8 begonnen we aan onze safari wandeling. Dit ging samen met een ranger met opnieuw een AK 47. Het is een gek idee om in een gebied te lopen waar ook allemaal wilde dieren lopen. Op een gegeven moment zagen we een groep giraffen. Daar in de buurt liepen echter ook nog olifanten wat maakte dat we er op dat moment niet dichterbij zouden kunnen komen. De olifanten liepen gelukkig bij de giraffen vandaan. Doordat wij ondertussen een omtrekkende beweging maakten konden ze ons op veilige afstand passeren en konden wij voorzichtig steeds een stukje dichterbij de giraffen komen. Ik had wel vaker giraffen gezien, maar om ze te voet zo dicht te benaderen was wel heel bijzonder. We hadden ook het geluk dat de zon achter ons stond en dat er een beetje sluierbewolking was. Hierdoor was er het perfecte licht om foto’s te maken.

Na de wandeling reden we opnieuw een rondje door het park. Nu door een deel waar we nog niet geweest waren. Toen we op een gegeven moment weer vrij zicht op de vallei hadden zagen we daar wel 3 tot 5 families olifanten die samen met de buffels allemaal in noordelijke richting liepen. Een prachtig gezicht. Aangezien olifanten en leeuwen niet echt vriendjes zijn zou het best kunnen dat de aanwezigheid van zoveel olifanten er de oorzaak van was dat we geen leeuwen gezien hebben.

John had nog nooit meegemaakt dat hij in 2 dagen, met meerdere gamedrives, geen katachtigen gezien heeft. Jammer voor ons dus en vooral voor de anderen omdat zij helemaal nog nooit een leeuw in het wild gezien hadden.

In de middag hebben we een village walk gedaan, samen met een lokale jongen die ons gidste. We mochten ook een kijkje nemen in het ziekenhuis. Net als hier op het project is alles heel spartaans, alhoewel de bedden hier wel een stuk mooier zijn. Hierna zijn we verder gelopen richting de smid. Hij heeft zijn werkplaats wat hogerop onder een stuk rots. Ik heb helaas geen antwoord gekregen op mijn vraag waarom nou juist die plek daarvoor uitgezocht is. Hij maakt hier o.a. messen en speerpunten. We kwamen onderweg verschillende jonge mannen tegen die nog met een speer en pijl en boog liepen. Aangezien er geen hekken om het park staan kunnen wilde dieren ook richting de bewoonde wereld lopen (later hoorden we dat er 2 weken geleden leeuwen gesignaleerd waren in bewoond gebied). De enige manier om zich te verdedigen is met de pijl en boog of, als het dier toch dichterbij komt met de speer. Na het bezoek aan de smid kwamen we bij de hutjes waar de mensen wonen. We mochten bij een binnen kijken. Ten eerste was het er pikkedonker, maar met de flits van de camera kon ik nog iets zien. Ze hebben hun voorraad mais, sorghum en andere dingen binnen hangen. Verder smeult er de hele dag een vuurtje. Op de grond lag een soort jute zak die dienst doet als bed. Onze gids vertelde dat de mensen niet eens op een bed zouden kunnen slapen. Zoals wij pijn in onze rug en heupen krijgen als we daar zouden moeten liggen, zo krijgen zij dat op een gewoon bed.

Na dit bezoek moest we wat meer vaart gaan zetten op onze terugtocht naar de lodge, want daar wachtte de lokale dansgroep. Zij hebben voor ons gedanst en op een gegeven moment ontkwamen we er niet aan om ook mee te doen. Iedere keer als ik dacht dat ik het ritme had was het ineens toch weer anders. Ik moest steeds goed uitkijken want ik had mijn bergschoenen nog aan, nou niet het meest handige en elegante om mee te dansen, maar wat lastiger was, was het feit dat zij of op blote voeten liepen of op teenslippers en ik wilde natuurlijk niet met mijn voet op de hunne komen. Hierna was het weer heel erg fijn om te kunnen douchen. Pff wat een hitte, maar ook wat een conditie hebben die mensen!

Zaterdag 11 maart

Vanmorgen alweer vroeg opgestaan in verband met de elf uur durende terugreis. Vooral het laatste stuk bij Kampala was weer heel erg druk. Rond zessen waren we weer thuis.

Dit is voorlopig mijn laatste blog vanuit Oeganda. Maandag ga ik her en der afscheid nemen en mijn tas pakken. In de nacht van maandag op dinsdag moet ik hier rond 2 uur weg. Ik hoop dinsdagmiddag 17.30 uur weer terug te zijn op eigen bodem.

Het is mijn bedoeling om thuis mijn allerlaatste blog te schrijven. Ik heb dan ook de mogelijkheid om de foto’s die op mijn camera staan met jullie te delen.

28 februari t/m 5 maart

Dinsdag 28 februari en woensdag 1 maart

Beide dagen in de morgen in de kliniek gewerkt, dinsdagmiddag op school en woensdagmiddag heb ik in de kliniek geholpen met de inventarisatie van de medicijnen. Het was fijn om te merken dat de gealfabetiseerde map een stuk gemakkelijker werkt. Inmiddels zijn ze er ook achter dat het toch wel handiger zal zijn als de tabbladen van plastic zijn. Als ik deze week nog in de Quality supermarkt kom zal ik kijken of ze ze daar hebben.

Donderdag 2 maart

Vanmorgen met de leerkracht van P4 overlegd of ik mijn les over de windrichtingen ook daar zou kunnen doen. Dat vond ze prima. Na een check van het lesrooster bleek dat dat vanmiddag wel goed uit zou komen. Aangezien ik hem al een keer gegeven had vond ik dat geen probleem. Na een korte lunchpauze ben ik snel teruggegaan naar school om alles voor te bereiden. In dit geval betekende dat o.a. 31 ballonnen opblazen.

Omdat het hier om een groep hoger ging heb ik er nog wat andere dingen bij besproken. En geleerd hebbend van de vorige keer heb ik meer sturing gegeven aan het intekenen van de ballonnen. Het leuke was dat later bleek dat sommigen uit zichzelf ook mijn kaart van Nederland en Rotterdam overgenomen hadden op hun ballon. Ook nu kwam aan het eind van de les de vraag of de knoopjes eruit mochten zodat ze de ballon konden bewaren. Omdat ik dit de vorige keer ook al bij de hand gehad had, had ik ze deze keer dan ook veel minder strak aangetrokken. Dat scheelde een heel stuk.

Op het rooster zag ik voor morgen twee keer een afkorting. De ene betreft zoiets als kunstzinnige vorming. Die tijd wordt daar echter nooit daarvoor gebruikt omdat ze hier geen spullen voor hebben. Ik heb daarom aangeboden om deze les morgen te doen.

Daarnaast wil ik ze morgen ‘het geheim van de smid’ leren. Ben benieuwd hoe dat gaat.

Vrijdag 3 maart

De dag begon weer met een assembly, waarbij alle klassen op het schoolplein stonden. Deze keer was het eerste onderwerp de kousen. Ze hebben 2 verschillende soorten. Witte en een beetje bruin/groen gekleurde. Blijkbaar was het de bedoeling dat ze vandaag de laatst genoemde aan zouden hebben. Als voorbeeld werd een van de oudere jongens gevraagd zijn sokken uit te doen. Want ja, helaas dit waren eigen sokken en dus niet helemaal wit en ook niet bruin/groen. Het uniform moet gerespecteerd worden . Het tweede onderwerp betrof de lengte van de nagels. Het is de bedoeling dat iedereen geknipte nagels heeft. Gezien het aantal dat naar voren moest komen waar er heel wat die hier niet aan voldeden. Wij kunnen ons er geen voorstelling bij maken dat er over dit soort zaken moeilijk gedaan zou worden, een groot verschil dus met hier.

Vanmorgen geholpen bij het nakijken van heel veel schriften.

Vanmiddag had ik de hele middag voor mijn les. Eerst hebben we het met elkaar er gehad over wat kunst nou eigenlijk is. Aan het eind van dit gedeelte heb ik hen gevraagd hun handen omhoog te doen en hun vingers flink te bewegen. Op mijn vraag of ze ook magische vingers hebben kreeg ik ‘ja’ als antwoord. Dat magische zat hem erin dat ze hun vingers konden gebruiken om mee te eten. Oh, zei ik, maar ik kan iets veel magischer. Hierna deed ik het trucje met het touwtje. De oh’s en ah’s waren hierna niet van de lucht.

Nadat ik de touwtjes uitgedeeld had heb ik het een paar keer langzaam voor gedaan. Na 2 keer had een van de jongens al door hoe het moest. Na nog een paar keer oefenen waren er een paar meer, maar omdat ik ze ook aan het werk wilde hebben, hebben we de touwtjes daarna om de nek gehangen zodat er gewerkt kon worden aan de kunstwerkjes. Ze hadden de keuze uit een heel of een half A-4tje. Wat er op zou komen heb ik helemaal vrij gelaten. Ze konden gebruik maken van kleurpotloden, repen vilt, rietjes en glitters in verschillende vormen. Omdat ik niet zoveel lijm had wilde ik de lijmpot graag in eigen beheer houden. Hierbij was wel heel goed een verschil te merken tussen Nederlandse kinderen en deze. Zonder morren kwam iedereen steeds bij mij langs met dat wat opgeplakt moest worden. Ik denk dat Nederlandse kinderen gemopperd hadden en dat ze sowieso weinig geduld gehad hadden om iedere keer even op hun beurt te wachten. Aan het eind van de les had iedereen wel iets op papier gekregen. Hierbij waren flinke verschillen te zien. Sommigen maakten nog iets heel kinderlijks terwijl een van de jongens (toegegeven, ook wel een van de oudsten) echt op een heel fijnzinnige manier een pot met bloemen gemaakt had. Aan het eind van de les heeft iedereen zijn kunstwerk geshowd aan de rest. De vloer van de klas was een puinhoop, maar daar malen ze hier niet echt om. Het belangrijkste was dat iedereen genoten had.

Na schooltijd ben ik nog naar de Quality gegaan. Hier hadden ze inderdaad plastic tabbladen. Geen alfabet, maar met blanco vakjes, waar ik de letters op kan schrijven, gaat het ook heel goed lukken.

Omdat het nog lang genoeg licht zou zijn besloot ik vanaf de mainroad terug te gaan lopen. Toevallig liep daar ook net een van de teachers. Het was dus een gezellige wandeling terug.

Zaterdag 4 maart

Vanmorgen ben ik rond een uur of negen op pad gegaan. Met de boda en de matatu naar Nakumat Oasis. Vanaf daar ben ik gaan lopen naar het International Hospital Kampala. Hier heb ik me gemeld bij de IC met de vraag of ik maandag of dinsdag een dagje mee zou mogen lopen. Er zat iemand in een soort kantoortje buiten de IC. Zij ging naar binnen om het te vragen. In eerste instantie kwam ze terug met als antwoord dat ik het hoofd van de IC maar moest bellen. Hij zat gisteren nog in Tanzania, maar ze wist niet waar hij nu was. Hierop heb ik haar uitgelegd dat ik het lastig vond om te bellen i.v.m. het accent dat men hier heeft. Het praat dan gemakkelijker als je iemand ook ziet. Nadat ik dat verteld had ging ze terug de IC op. Even later kwam ze me halen en kon ik de dienstdoende arts spreken. Hij vertelde me hetzelfde, maar toen ik het hem had uitgelegd ging hij zelf iemand bellen. Dit resulteerde er in dat ik even later toestemming had en dat ze me nu maandag verwachten.

Na het bezoek aan het ziekenhuis ben ik met de matatu verder gegaan richting Old Taxi park. Hier net voorbij ben ik uitgestapt om mijn weg weer lopend te vervolgen. Eerst richting de craft market. Deze is veel groter dan de andere bij het National Theater, maar uiteindelijk verkopen ze toch allemaal ongeveer dezelfde dingen. En werkelijk iedereen haalt je binnen met de opmerking: ‘good afternoon madam, what are you looking for, I will make you a good price’. Ja, ja. Die good price is bij de een 20.000 USH en voor precies hetzelfde ding bij de ander 25.000 USH. Afdingen is hier dan ook een must. Ik ben er intussen aardig bedreven in geworden. Zelfs zo dat ik gisteren een compliment kreeg voor mijn bargain (met de klemtoon op de laatste lettergreep) kwaliteiten. Ha, ha.

Na het bezoek aan de craft market ben ik verder gelopen door een heel ander stukje Kampala. Dit was het gedeelte waar de ministeries en het parlement zijn. Het lijkt dan ineens of je je in een heel andere wereld bevindt. Dit zijn namelijk allemaal prachtige nieuwe gebouwen.

Op de terugweg in de matatu stapte er een vrouw in die enorm aan het hyperventileren was. Omdat ze 2 rijen achter me zat had ik eerst niet door dat ze dit niet onder controle kreeg. Op een gegeven moment liet iemand anders een zakje zien dat ze bij zich had. Hierin zat de medicatie die hier voor ieder hoestje gegeven wordt. Namelijk hoestdrank en antibiotica. Ik heb haar echter op geen enkel moment horen hoesten en ze klonk ook helemaal niet vol. Daarom leek het wel alsof ze dit ongezien voorgeschreven gekregen had voor een kwaal die hier ook helemaal niet door weg zal gaan.

Uiteindelijk stapten we allebei op hetzelfde punt uit. Zij kon echter bijna niet op haar benen staan omdat ze zo duizelig was. Het zal er voor de boda jongens die 20 meter van ons af stonden wel vreemd uitgezien hebben. Wij in een soort omarming, ik ondersteunde haar en zij hing op mij. Eerst ben ik op haar in gaan praten, maar dat hielp (natuurlijk) niet. Helaas had ik geen plastic zakje bij de hand, maar op een gegeven moment viel mijn oog op haar drink fles. Deze had een tuutje om mee te drinken. Ik heb haar dus gevraagd om daar door te gaan ademen. Nadat ze dit even gedaan had werd haar ademhaling al rustiger. Ook werd de duizeligheid iets minder. Na een paar herhalingen was ze uiteindelijk weer in staat om zelfstandig te staan. Zelf naar huis lopen ging nog niet, maar met wat moeite kon ze wel op een boda komen. Voordat ze zover was werd ik nog innig door haar omhelst. Ik heb haar nog op het hart gedrukt, dat ze, als ze dit weer zou krijgen, weer in haar fles moest gaan ademen. Hopelijk doet ze dat ook. Het moet voor haar een heel nare ervaring geweest zijn om zo’n tijd het gevoel te hebben dat het helemaal niet goed met je gaat.

Zondag 5 maart

Vanmorgen de kerkdienst bijgewoond. Helaas was het geluid erg omfloerst zodat er nogal wat van de inhoud verloren ging.

Na de kerk zijn we, heel Nederlands, koffie gaan drinken bij de 3 bestuursleden van Kinderhulp Afrika. Zij komen hier zo’n 2 keer per jaar en zijn een paar dagen geleden gearriveerd. Hun dagen worden gevuld met vele vergaderingen. Alle drie zijn ze al meer dan 20 jaar op volledig vrijwillige basis bij het project betrokken. Ook nu klonk in alles weer hun enorme compassie met de mensen hier door.

Vanmiddag ga ik lekker luieren in de tuin.

Bwindi Impenetrable N.P.

Vrijdag 24 februari

Naar goed Oegandees gebruik was de chauffeur natuurlijk later dan 7.00 uur. Alleen, deze keer kon hij er niets aan doen omdat er een vrachtwagen, die zand verloren had, in de weg stond. Helaas was de weg naar Kampala erg druk, dus daar liepen we verder oponthoud op, maar uiteindelijk konden we Ian, mijn medereiziger uit Australia, op pikken. Het was inmiddels gaan regenen, dit varieerde van hard regenen naar nog harder regenen. Gelukkig werd het na de middag droog.
Rond de middag hebben we een Belgische vader en dochter opgepikt. Hun wagen stond met panne langs de weg en Paul, onze chauffeur herkende de chauffeur van de andere auto. Wij dus in de remmen en over de vluchtstrook een stukje achteruit. Het bleek dat ze lekkage hadden in de benzine toevoer naar de motor, en ja, dan kom je niet ver meer. De chauffeur van de andere auto reed met ons mee tot het volgende dorp om daar een monteur te regelen die de boel weer zou kunnen fixen. De Belgen reden met ons mee naar een restaurant waar zij alvast konden lunchen in afwachting van verder vervoer.

Na onze lunch ging het verder richting Kabale. Dit is de laatste grote stad voor je bij Bwindi N.P. bent. Hier hebben we nog wat inkopen gedaan zoals koekjes en water. De laatste 23 km gingen over onverharde weg, die, hoe verder we kwamen smaller en slechter werd. Onze reis eindigde letterlijk ‘aan het eind van de wereld’. Vanaf de parkeerplaats ging alleen een voetpad verder.

Vanaf de parkeerplaats moesten we nog een aardig aantal meters dalen voordat we bij de lodges kwamen. Vanwege alle regen die eerder die dag gevallen was, was het allemaal erg vochtig. Niet alleen buiten, maar ook binnen in de lodge waar je het vocht gewoon kon ruiken. Het bleek dat wij de enige twee bezoekers van dat moment waren. Het avondeten werd aangekondigd voor 19.40 uur. Wel erg specifiek voor Oegandese begrippen. We waren dan ook zeer verbaasd toen we klokslag 19.40 onze soep opgediend kregen . Ongelooflijk om te zien hoe ze dit op tafel kunnen toveren vanuit een hutje zonder licht en met alleen een vuur. Al met al smaakte het allemaal prima.

De verlichting bestond alleen uit op kerosine gestookte olielampen. Geen elektriciteit te bekennen. Om naar het toilet te gaan moest ik toch wel een aardig eindje lopen. Na een laatste stop voor het naar bed gaan besloot ik die toch maar in de nacht te gaan ondernemen. Al met al lag ik redelijk bijtijds op bed omdat het best fris was, en zo gezegd erg vochtig. Midden in de nacht werd ik natuurlijk wakker omdat ik naar het toilet moest. Bergschoenen dus aan en onder bij het trapje gewoon op de hurken in het gras. Werkt prima!

Zaterdag 25 februari

Om 6.30 uur opgestaan zodat we om 7.00 uur aan het ontbijt konden. We werden om 7.30 uur bij de briefing verwacht. Het voordeel van deze lodge is, dat deze maar 5 minuten rijden van de ingang van het park ligt. Uiteindelijk gingen we zo’n 15 minuten te laat weg, maar waren we nog een van de eersten op de plaats van de briefing. Ik verdenk ze ervan dat ze 7.30 zeggen omdat ze wel weten dat het dan toch 8.00 uur wordt voordat iedereen er is. Tijdens de briefing werd ons het e.e.a. verteld over de gorilla’s. Daarna moesten we naar onze chauffeur die al te horen gekregen had in welke groep we ingedeeld waren. Voor ons betekende dit dat we in een groep zaten met een wat ouder Nederlands echtpaar, met een paar Italianen en een paar Amerikanen. In totaal zijn deze groepen nooit groter dan 8 bezoekers.

Nog voordat de bezoekers arriveren zijn de rangers al op pad gegaan. Zij weten waar de verschillende gorilla families de vorige dag voor het laatst gezien zijn en waar ze dus overnacht hebben. Vanaf dat punt gaan ze ’s morgens op zoek naar de sporen zodat ze op die manier kunnen vinden waar ze op dat moment zijn. De gorilla's slapen altijd van 19.00 - 7.00.
Deze rangers staan via de mobilofoon in contact met de gids van de groep. Naast de acht bezoekers gaan er ook dragers mee. Zij zijn ervoor om je rugzak te dragen en om je, waar nodig wat te duwen of te trekken. Aangezien je op het moment van vertrek niet weet hoe lang je onderweg zult zijn is dit wel fijn. Zeker als je, zoals ik heel veel water bij je hebt en allerlei dingen om te eten.

Het eerst stukje van de wandeling moesten we vrij steil naar beneden, maar daarna liep het eigenlijk heel gemakkelijk. Deels was er een ‘pad’ dat ook door de olifanten gebruikt wordt. Dit was te zien aan de verschillende hopen olifantenpoep die we tegen kwamen. Deze dieren zijn ook de reden waarom er ook twee met AK-47 machine geweren uitgeruste politieagenten mee gaan. Bij een ontmoeting met zo’n olifant kunnen wij als groep namelijk geen kant op omdat het verder allemaal begroeid is. Ze schieten dan in de lucht om de olifant op die manier weg te jagen, zodat die wel links of rechts gaat in plaats van rechtuit. Gelukkig was dit nu allemaal niet nodig. Na een uur lopen waren we al bij de rangers die de gorillafamilie getrackt hadden. Hier moesten we allemaal onze wandelstokken afgeven en gingen wij met z’n achten, de gids en de 2 rangers alleen verder. De dragers en de politieagenten bleven achter.

Nadat we nog een stukje gelopen hadden zagen we al de eerste beweging in de bomen en hoorden we ook wat geluid. Even later stonden we al oog in ook met de eerste silverback. Hij zat op zijn gemak bladeren te eten. Het is echt ongelooflijk hoe dichtbij je komt. We waren maar een meter of 2 / 2,5 bij hem vandaan. Intussen zagen we in de boom ook een van de vrouwtjes en het jong van 8 maanden. Nadat iedereen foto’s had genomen liepen we een stukje verder hier zat de andere silverback, de echte leider van de groep. Hij is te herkennen aan het feit dat zijn rechter hand gedeeltelijk verlamd is. Om die reden houdt hij die arm dan ook vaak voor zijn buik. Ook hij zat heel relaxt te eten, ons af en toe eens aankijkend zo van oke, daar heb je weer zo’n groep. Een stukje lager was de jongste telg (4 maanden oud) zijn ochtendgymnastiek aan het doen. Hij hing in een laag boompje alsof hij aan de rekstok bezig was. Dit was echt geweldig om te zien. Achter ons hoorden we ook een lid van de familie. Dit vrouwtje bleek in de boom te zitten. Aangezien de gorilla’s nagenoeg alleen maar groen voer eten krijgen ze last van heel veel gasophoping in hun buik. Ze kunnen niet boeren dus de enige andere uitgang wordt dan ook veelvuldig gebruikt .

Vanwege het feit dat hun buik zo bol is van het gas, is het ook altijd moeilijk te zien of een vrouwtje zwanger is. Ze hebben trouwens een natuurlijk anticonceptieperiode van zo’n 4 a 5 jaar.

Intussen zat de silverback nog rustig te eten, totdat een van de rangers een tak weg kapte om zo het zicht voor ons te verbeteren. Toen stond hij ineens op en maakte beweging voorwaarts richting ons, waarbij hij een flinke grom liet horen. Op dat moment sprongen de rangers tussen hem en ons in waarbij ze hun armen omhoog deden. Gelijk toen dit gebeurde ging de silverback op zijn buik op de grond liggen met zijn arm over zijn hoofd. Even later verdween de arm en keek hij ons eens voorzichtig aan, stond op en wandelde doodgemoedereerd weg.

Deze Bwezi familie is sinds 2014 te bezoeken. Vanaf het eerste contact met mensen duurt het 2 jaar voor een familie bezocht kan worden. Ze worden in die tijd helemaal vertrouwd gemaakt met mensen. Daardoor kun je nu dus op een veilige manier zo dichtbij komen terwijl zij gewoon hun natuurlijke ding doen.

In totaal ben je als bezoekers 1 uur bij de groep gorilla’s.

Hierna zijn we weer teruggelopen en waren we rond 12.30 uur terug bij de auto’s.

Omdat het nu nog vroeg was hebben we onze lunch, die we meegekregen hadden, gewoon in de lodge opgegeten. Hierna hadden we de hele middag nog voor onszelf. Omdat het heerlijk weer was besloten Ian en ik te gaan wandelen in de omgeving. Eerst zijn we richting het dorpje gegaan, maar aangezien we dat deel ook al vanuit de auto gezien hadden zijn we teruggegaan om het pad te gaan volgen dat vanaf de parkeerplaats liep. Helaas waren er ook wat kinderen die heel hinderlijk achter ons aan liepen steeds vragend om money. Drie daarvan hielden het op een gegeven moment voor gezien, maar de laatste heeft het bijna tot het bittere eind volgehouden. De bevolking hier is heel erg arm, maar het helpt natuurlijk niet als je aan dit soort vragen gehoor gaat geven.

Later, terug bij de lodge zagen we nog weer andere apen. Al met al was het een geweldige dag.

Zondag 26 februari

Na een vroeg ontbijt waren we om 7.20 uur weer onderweg naar huis. Het was deze ochtend flink mistig. Hierdoor waren we nog dankbaarder voor het weer van de zaterdag.

Eind van de dag waren we weer thuis.

Maandag 27 februari

Vandaag een volle dag op school gewerkt. Met de jongen uit P4 heb ik zijn toetsen van vorige week mondeling over gedaan. Met het nodige trekken en duwen en uitleggen van sommige woorden kwam hij voor social studies op een score van 61%. Dit afgezet tegen de 9% die hij gehaald had toen hij het allemaal zelf moest lezen was natuurlijk een geweldige verbetering. Hij straalde dan ook helemaal. Het moet voor hem geweldig zijn om voor de verandering eens niet een heel laag cijfer te halen. Het trieste is, dat hij zelf goed weet waar het aan schort, namelijk het feit dat hij niet kan lezen en het feit dat zijn kennis van het Engels ontoereikend is. Mijn pogingen om hem wat dat betreft wat bij te brengen zijn helaas zeer ontoereikend. Ik hoop dat ze iets voor hem kunnen verzinnen waardoor hij zijn achterstand wat kan verkleinen

zaterdag 18, zondag 19, maandag 20 en dinsdag 21 februari

Zaterdag 18 februari Mabira Forest

Vannacht had het veel geregend, maar vanmorgen was het droog en kwam op een gegeven moment ook de zon door. Ik zou tussen 10 en 11 opgehaald worden om naar Mabira Forest te gaan. Op z’n Afrikaans werd dit natuurlijk 11.20 uur. Het is maar 50 km, maar de chauffeur Fufu reed heel voorzichtig, dus deden we er een uur en drie kwartier over. Je moet hier als chauffeur enorm opletten. Zeker op de plekken waar er bebouwing langs de weg staat, en dat was voor het grootste gedeelte zo, is het uitkijken geblazen. Overal lopen mensen langs de weg die op ieder moment ook kunnen besluiten dat ze ineens over willen steken. Dan zijn er nog de matatu’s die overal tussendoor willen. Zowel links als rechts kun je door ze ingehaald worden. En als laatste zijn er natuurlijk ook nog de boda boda’s die je ook zomaar ineens voor je wiel kunt vinden. Fufu zei ook dat je zelfs erg moet houden in degenen die achter je zitten, zeker als dat een vrachtwagen betreft. Voorzichtigheid is dus geen overbodige luxe.

Op het moment dat we bij het ‘bezoekerscentrum’ aan kwamen begon het te regenen. De naam bezoekerscentrum is trouwens wel erg chique voor een gebouwtje waarvan het dak lekt, waar amper ramen in zitten en waar geen verlichting is. Op dat moment had ik nog de hoop dat het een korte bui zou zijn. Nou niet dus. We (de gids en ik) hebben een kleine 2 uur gelopen waarvan alleen het laatste kwartier droog was. Heel, heel erg jammer dus. Want met regen is er geen vogel, aap, maar zeker geen vlinder te bekennen. Op een gegeven moment ging de gids vertellen welke vlinders er zoal te vinden zijn. Toen heb ik hem maar gevraagd daarmee te stoppen. Nu weet ik niet wat ik mis, maar als hij ze voor me gaat beschrijven wel.
Onderweg hebben we nog heel veel geluk gehad. Het had ook zomaar kunnen zijn dat ik dit stukje niet had kunnen schrijven. We stonden op een gegeven moment stil op het pad omdat hij iets aan het vertellen was over een boom die we zagen, toen we zo’n 4 meter achter ons (daar waar we dus net gelopen hadden) een doffe dreun op de grond hoorden. Deze werd veroorzaakt door een grote dikke tak die uit een boom was komen vallen. Die had dus ook zo maar op ons hoofd terecht kunnen komen.

Toen de zon op een gegeven moment door kwam zag alles er gelijk heel anders uit. Er komt dan tekening in zo’n bos, iets wat je totaal mist op het moment dat het regent. Volgens de gids zijn er in Bwindi, waar ik volgende week heen ga om naar de gorilla’s te gaan ook veel vlinders. Het jammere is dan echter dat ik waarschijnlijk geen tijd zal hebben om ze te fotograferen. Hopelijk is het dan in ieder geval wel droog.

Op de terugweg heb ik eindelijk de mogelijkheid gehad om de kippen met ‘ophokplicht’ te fotograferen. Helaas kan ik ze niet aan jullie laten zien omdat ze op mijn fototoestel staan en ik kan alleen foto's uploaden van mijn telefoon. Maar ze zitten in kooien van draadstaal die bovenop elkaar staan.
Wat ze hier niet allemaal met de beestjes uitvoeren: ze zitten dus hele dagen in zo’n hok om verkocht te worden, maar dat begint de ellende pas echt. Toen ik vorige week achterop de boda zat naar de Kasubi tombs, reden we op een gegeven moment achter een andere boda die zo’n 5 kippen, aan hun pootjes, dus op z’n kop, aan z’n brommer had hangen. Ik moest eerst drie keer kijken, maar toen zag ik toch echt beweging in de kopjes. Ze worden op die manier dus gewoon levend vervoerd. Ik weet niet of ze vervolgens gelijk geslacht worden, maar als dat niet zo is, zou ik als kip zijnde uit protest gewoon nooit meer een ei leggen. De partij voor de dieren zou hier hun handen vol hebben aan de dingen die je soms met dieren ziet gebeuren.

Zondag 19 februari

Even voor 12 uur vannacht begon er een hoop gezang en iets wat waarschijnlijk een preek, of preken was. Ik hoorde tenminste af en toe ‘halleluja’. Het klonk hetzelfde als in de andere weekenden op zondagmiddag, maar nu was het dus midden in de nacht. Het duurde ook meer dan 3 uur!! Omdat ik niet wist waar het vandaan kwam ben ik nog even naar de gate gelopen. Daar werd me verteld dat het uit de community aan de overkant van de weg kwam. Het was in ieder geval ontzettend irritant omdat het voor mij onmogelijk was om in die herrie te slapen. Ik heb toen besloten dat ik niet naar de kerk zou gaan, maar dat ik zou proberen om uit te slapen. Dat is gelukkig redelijk goed gelukt.

Het gekke was dat het vanmiddag helemaal stil bleef.

Maandag 20 februari

De kinderen moeten deze week de eerste toetsen van dit jaar maken. Er was dus op school niet veel te doen. Vanmiddag geoefend met alleen Emma. Ik weet zeker dat hij vandaag flink wat afgekeken heeft, want vanmiddag liet ik hem een heel simpel zinnetje met allemaal woorden met een i erin lezen en dat lukte niet. Maar in zijn toets las ik het woord cylinder .
De andere kinderen hadden schoonmaak beurt. Het hele schoolplein, maar ook het gedeelte waar wat gras onder een heel grote boom groeit, wordt dan, met zo’n kort bezempje van takken, schoon geveegd.

Aan het eind van de middag zag ik Saida (verloskundige) lopen. Aangezien ik niets meer van haar gehoord had in het weekend ben ik even naar haar toe gelopen om te vragen of er geen bevallingen geweest waren. Nou, dat was dus wel zo, maar die gingen zo snel dat ze geen tijd had gehad om mij nog te bellen. Misschien nog in de komende dagen.

Dinsdag 21 februari

Vanmorgen in de kliniek gewerkt waar het weer even schakelen was met een ‘nieuwe’ verloskundige. Zij heeft al die weken vrij gehad, dus ik zag haar vandaag voor het eerst. Het was een rustig vaccinatiespreekuur. Daardoor was om 10.15 uur de kamer al leeg. Gelukkig liet zij wel alles staan voor degenen die later kwamen.

Vanmiddag op school geholpen met het nakijken van de toetsen. Toen ik daar vandaan op het plein kwam was alles en iedereen gevlogen. Nou, ik snap die kinderen wel. Ze moeten echt toetsen van meer dan 2 uur maken. Dan heb je het aan het eind van de dag wel gehad. Morgen nog een dag, dan zit het er voor de primary school op.

Toen ik nog een rondje ging lopen kwam ik Esther tegen, het meisje dat met haar zwerende vinger in de kliniek geweest was. Zij vertelde dat zij 14 toetsen moeten maken. Dat is pas echt veel.

maandag 13 t/m vrijdag 17 februari

Misschien heeft iemand van jullie wel gedacht dat het wel erg lang duurde voor ik weer van me liet horen. Maar, omdat er nu weinig nieuwe dingen meer te melden zijn ga ik de frequentie van mijn blog verlagen en ga ik meer dagen tegelijk beschrijven.

Maandag 13 februari
Vanmorgen stond ik al om 7.45 uur bij het lokaal omdat ik e.e.a. wilde voorbereiden op het bord. Echter, helaas, de deur zat op slot en degene die een sleutel zou hebben was er ook niet. Er zat dus niets anders op dan maar gewoon te wachten. In de tussentijd stroomden de kinderen van allerlei kanten richting de kerkzaal. Hier wordt op maandagmorgen een weekopening gehouden. Na een tijd wachten was de sleutel er dan eindelijk. Door niet naar de weekopening te gaan had ik voldoende tijd om de dingen voor te bereiden. Dit hield o.a. ook in dat ik 14 ballonnen op moest blazen. Deze ging ik in de les gebruiken. Nog ruim voor de kinderen binnen waren klapte de eerste en al snel gevolgd door de tweede. Ik had die waarschijnlijk wat te hard opgeblazen en ze lagen in de zon waardoor de lucht binnenin natuurlijk uit ging zetten. Gelukkig had ik er voldoende bij me om voor vervanging te zorgen. Toen de kinderen binnen kwamen zagen ze de ballonnen natuurlijk gelijk liggen. Maar in tegenstelling tot hoe dat bij ons waarschijnlijk zou gaan keken ze echt alleen met hun ogen en niet met hun handen zonder dat ik ze daarvoor hoefde te waarschuwen. Tijdens de les bleek dat ze best veel opgestoken hadden van de voorgaande lessen. Ze konden heel vlot benoemen hoe het heet als je naar het noorden kijkend naar links (westen) gaat. Dat moesten ze namelijk benoemen om in Nederland uit gekomen. Ik had hen verteld dat we een denkbeeldige reis gingen maken naar Nederland. Vanuit Amsterdam reden we vervolgens naar het zuiden naar Rotterdam. Ik had wat foto’s uitgeprint en meegenomen. Van de Aelbrechtskolk in Delfshaven, het Erasmus en een foto genomen vanaf de Erasmusbrug richting de Rotterdam met daarvoor een groot cruiseschip. Een heel aantal had veel belangstelling voor de foto’s. Na afloop van de instructie moesten ze op de ballon de winstreken schrijven en vervolgens een vierkant dat Uganda voor moest stellen. Daarna nog een vierkantje voor Nederland. Ik had ze dit allemaal al laten zien op een grote wereldbol. Zeker op het moment dat ze met de vragen aan de slag gingen kon je de verschillen tussen de betere en minder goede kinderen heel goed merken. Het was voor hen natuurlijk ook vreemd omdat ik op een heel andere manier les geef dan hun eigen leerkrachten. Al met al was het een leuke les.
Waar ik geen rekening mee gehouden had, was dat ze na de les een voor een kwamen vragen of ik het knoopje weer uit de ballon wilde halen. Op die manier zou die natuurlijk heel blijven en zouden ze er langer lol van hebben. Met veel moeite heb ik de meeste weer los gekregen.
Later vandaag ben ik bij de headteacher langs gegaan omdat ik graag nog wat meer zou willen doen. Hij stelde toen voor dat ik in P5 de kinderen wat Nederlandse woorden zou gaan leren. Op mijn vraag wat ze daar dan mee zouden moeten doen kreeg ik als antwoord dat het gewoon grappig is. Als dit is wat ze willen dan vind ik het prima. Hij zou het eerst gaan overleggen en dan hoor ik het nog wel.
Toen ik vanmorgen in de les bij P4 was moesten ze weer hele lappen tekst overschrijven van het bord. Al rondlopend zie je dan hoeveel fouten er gemaakt worden. Op een gegeven moment belandde ik bij Isaak een uit de kluiten gewassen jongen die duidelijk ouder is dan de rest. Hij moest opschrijven airport air strip en air field. Het eerste woord had hij al, maar de andere twee waren helaas al uitgeveegd van het bord. Daarom ging hem erbij helpen. Hierbij viel het me gelijk op dat hij met hetzelfde probleem kampt als Emma. Ook hij heeft geen idee hoe de woorden klinken en hoe je vervolgens moet schrijven. Toen ik dit even later aankaartte bij de juf herkende zij het probleem gelijk. Deze jongen was trouwens degene die ontbrak bij het leesgroepje. Ik zei haar dat het mij dan ook geen goed plan leek om hem daar aan mee te laten doen omdat hij het niveau van de anderen bij lange na niet haalt. Hierop heb ik voorgesteld om hem tegelijk met Emma bijles te gaan geven. Zij vond dit een goed plan. Tevens vertelde ze dat ze zaterdag een workshop gehad hadden over een nieuwe methode waarin je de letters aanleert ‘by sound’. Dit is precies was ik nodig had. Gelukkig kreeg ik in het kantoor gelijk de spullen mee zodat ik me thuis voor kon bereiden. Later op de middag ben ik er met de twee jongens mee aan de slag gegaan. Nou, dat viel nog niet mee. Het ene moment dacht ik dat ze de letters die we aan het behandelen waren onder de knie hadden en het volgende moment noemden ze een a weer een i en andersom. Ze hebben het uiteindelijk als huiswerk meegenomen en ik heb hen gevraagd of ze vanavond nog wat wilden oefenen en of ze, zo nodig, hun vriendjes om hulp wilden vragen. Dat zouden ze doen. Ik ben dus benieuwd hoe het morgenmiddag zal zijn.

Dinsdag 14 en woensdag 15 februari
Zowel gisteren (dinsdag) als vandaag (woensdag) in de ochtend (tot zo 13.45 uur) in de kliniek gewerkt. Het is fijn om te merken dat alles niet meer zo onbekend is, maar dat we gisteren bijvoorbeeld heel snel door alle vaccinaties heen waren omdat we het echt samen deden. Dit had dan weer wel een vervelende bijkomstigheid. Doordat we snel waren, waren we ook vroeg klaar. Alles wordt dan opgeruimd en als er dan daarna nog moeders met hun kind komen is dat jammer en kunnen ze gewoon de volgende week terug komen. Een moeder die ook (te) laat kwam beklaagde zich hierover bij de receptie. Daar werd echter heel laconiek gereageerd. Omdat ik daar bij zat zei ik ‘sorry’ iets wat bij de anderen niet aan de orde was. Voor hen was ze gewoon te laat en daarmee was de kous af. Ik probeerde nog om hen te laten zien dat het handiger zou zijn als duidelijk was van hoe laat tot hoe laat mensen kunnen komen, maar dat vonden zij helemaal niet.
Zowel voor als ook nog na de lunch heb ik geholpen bij het inventariseren van de medicatie voorraad. Hierbij heeft iedere medicatie een eigen blad. Deze zitten echter niet alfabetisch. Als je dan een lijst van de groothandel hebt die ook niet op alfabet is, en je moet die daarop verwerken dan is dat heel veel werk. Ik heb dus voorgesteld om het systeem alfabetisch te maken. Het schijnt dat het eerder wel zo geweest is, maar nu dus niet meer. Saida vond dat wel een goed idee. We gaan hier dus vrijdag mee aan de slag.
Voordat ik weg ging heb ik gevraagd of mijn aanwezigheid bij het zwangeren spreekuur voor hen nou wel wat toevoegde. Het antwoord hierop was een volmondig ja. Daarop heb ik natuurlijk besloten om vanmorgen wel weer te gaan. Ook dit liep nu gelukkig beter en ik had minder het gevoel alleen maar met mijn ziel onder mijn arm te staan.
Allebei de middagen heb ik geoefend met de twee jongens. Dit gaat allemaal nog heel erg moeizaam. Ik heb soms het idee dat de ene me zelfs niet goed hoort. Als ik vraag zeg eens pu en er komt dan po of pa dan lijkt het toch dat iets mis is met zijn gehoor, maar op een ander moment verstaat hij weer wel wat ik zeg. Het lijkt dus wel een soort kortsluiting. Ik weet dan ook niet of ik in staat zal zijn hier iets aan te veranderen.

Donderdag 16 en vrijdag 17 februari
Gisteren was er veel onduidelijkheid, maar het blijkt vandaag (donderdag) toch echt een nationale feestdag te zijn. Deze wordt voor de eerste keer gehouden, dus op zich is het niet zo raar dat het niet helemaal duidelijk was. In de kliniek werd enerzijds een zondagsdienst gedraaid en anderzijds was er ook wel weer een gewoon spreekuur voor HIV-positieve moeders met kinderen.
Ik heb me in de ochtend bezig gehouden met het maken van een nieuw formulier voor het zwangeren spreekuur. Het oude is namelijk op bepaalde plekken niet meer leesbaar omdat er steeds een kopie van een kopie van een kopie. De middag had ik vrij. Vannacht komen er drie nieuwe huisgenoten aan. Marjan zal er uit gaan om hen op te vangen.

Deze ochtend (vrijdag) het formulier afgemaakt en het bij de secundairy school laten printen. Helaas blijkt het er minder strak uit te komen dan dat het origineel is, maar ja, dat ligt aan de printer dus zullen we het mee moeten doen. Het is in ieder geval een stuk beter dan het was.
Nog voor de lunch begonnen met het maken van de ‘tab’ bladen voor in de ordner met medicatiefomulieren. Na de lunch ben ik teruggegaan om het af te maken. Ze waren erg blij met zowel het formulier als met het feit dat de ordner nu op alfabet ligt.

Hierna de 2 jongens weer gehaald om het lezen te oefenen. Gelukkig ging het vandaag beter dan eergisteren. Maar het blijft gek dat die ene het verschil blijkbaar niet hoort tussen een a en een i. Ik moet volgende week eens aan de leerkracht vragen of zij daar, vanuit hun moedertaal een verklaring voor heeft. Ook de andere schreef af en toe dingen op dat ik dacht hoe kan het dat je nipt schrijft als ik pan zeg. Al met al was het best een positieve les. Daarna nog gelezen met de 3 kinderen uit P4. Ik ben begonnen met het voorlezen van een boekje, ze vinden dat erg leuk.

Saida heeft dit weekend dienst als verloskundige. Zij heeft mijn nummer en zal me bellen als er een bevalling is. Ik ben benieuwd.
Morgen overdag ga ik naar Mabira forest met een auto en chauffeur van het project. Ik heb er erg veel zin in. Dit regenwoud staat bekend om zijn vele soorten vlinders en vogels. Er zijn verschillende trails uitgezet die voor iedereen te lopen zijn.

donderdag 9, vrijdag 10, zaterdag 11 en zondag 12 februari

Allereerst dank voor al jullie lieve en leuke berichtjes. Met dat ik dit verhaal ging posten realiseerde ik me dat het een verhaal van 4 dagen is. Misschien wel wat lang, maar dan sla je maar een stukje over .

Donderdag 9 februari een stille ochtend in de kliniek en de middag in de school
Vanmorgen was er HIV/AIDS poli. Het zou druk worden dus ben ik om 8.00 uur daarheen gegaan. Eerst kreeg ik uitleg over het documentatie systeem. Van degenen die de antivirale middelen slikken moet een hele boekhouding worden bijgehouden. Ik dacht dat ik alle grote boeken nu wel gezien had, maar deze sloeg echt alles (zie foto). Ook hierbij denk je dan gelijk weer, waarom klagen wij eigenlijk over wat lijstjes die we met een paar muisklikken in de computer bij moeten houden. Hier wordt er dus eerst een hele regel over de volle breedte van het grote boek ingevuld van 1 patiënt. Van diezelfde patiënt moet dan ook nog in een ander boek e.e.a. ingevuld worden. Ook vertelde ze dat aan het eind van het spreekuur er ook nog het e.e.a in de computer gezet moet worden. Heel veel werk dus. Ik vroeg hoeveel jaar ze dacht dat het nog zou duren voor alles gedigitaliseerd zou zijn. Daarop moest ze heel erg lachen en zei ze nou, misschien in het jaar 2100. Ik mag voor hen hopen dat het zo lang niet gaat duren.
Het blijkt dat ze de patiënten van deze poli de dag voor hun afspraak bellen om hen eraan te herinneren. Blijkbaar had dat vandaag niet echt geholpen want toen het tegen half 12 was waren er nog maar een paar van de 30 die verwacht werden geweest. Mogelijk zouden die in de loop van de dag nog binnendruppelen, maar misschien ook niet. Ik heb toen besloten om naar huis te gaan voor een vroege lunch zodat ik me kon omkleden om de middag op school door te brengen.
Oh ja, de 10 cc spuit kan niet gebruikt worden om de antibiotica in te spuiten omdat de naald er niet af kan. Blijkbaar heeft iemand gewoon de verkeerde besteld. Echt handig …… maar niet heus.
Na de lunch ben ik eerst de leesboekjes gaan wisselen en daarna ben ik naar P3 gegaan. Hier de les van de lerares Engels gevolgd. Voor de les begon heb ik met Noella overlegt of ik volgende week een lesje kan geven waarbij ik aanhaak op de winstreken en de les over wat dorpen, steden, provincies en landen zijn. Ik wil dan vertellen dat ik uit Nederland kom en hen wijzen (op een globe) waar dit ligt. Ik kan dat dan mooi koppelen aan het noorden enz. We spraken af dat ik dit maandag als eerste les zal doen.
De middag begon met een les Engels. De juf begon weer met het rijmpje van de windstreken. Eerst stond ze met haar gezicht naar het bord en zei ze ‘We walk to the north, then we walk to the south,’ Hierbij liep ze eerst naar voren en daarna achteruit. Dit klopte met hoe het noorden ligt. Vervolgens moest iedereen zich omdraaien en zei ze weer ‘ We walk to the north, then we walk to the south’. Toen klopte het natuurlijk niet meer. Het werd nog gekker toen ze zei dat waar je gezicht heen wijst altijd het noorden is. Toen ik dat hoorde viel ik bijna van mijn stoel. Ook dacht ik gelijk dat ik dan maandag een probleem zou hebben als ik mijn les zou gaan geven. Dus ik gelijk tegen die ander gezegd dat het niet klopte. Ik kon het bewijzen met het kompasje dat ik bij me had. Eerst ging ze het alle kanten op draaien en toen het wijzertje (natuurlijk) steeds terug ging naar het noorden zei ze ‘ Oh, maar dan moeten we dat corrigeren’. Nadat de instructie afgelopen was kwam de Engelse lerares er bij zitten en ging de ander het haar uitleggen. Dat viel niet mee, want ze bleef echt een houding hebben dat het niet uit maakt. Gelukkig kwam toen de leraar rekenen er aan en die werd ook gevraag hoe het zit. Die bleek het gelukkig wel goed te weten. Of hij zijn collega echter helemaal overtuigd heeft weet ik niet.
Naar aanleiding hiervan had ik wel even een leuk gesprekje met de leraar rekenen over Oeganda en dat het land zoveel rijkdom in de grond heeft waaronder olie.
Hierna heb ik nog met Emma geoefend. Hij had de letters van gisteren redelijk goed onthouden. Ik heb hem er nu een paar meer gegeven voor morgen. Ben benieuwd hoe het dan zal zijn.
Ik wil morgen graag in P1 mee gaan kijken om te zien hoe ze het Engels aanbieden aan kinderen die nog niet kunnen lezen of schrijven. Want lezen kan hij echt totaal niet. Als ik hem vraag een woord te lezen gaat hij spellen.

Vrijdag 10 februari

Vanmorgen allereerst een leuke ervaring bij het begin van de schooldag. De kinderen staan, nadat de bel is gegaan keurig in rijtjes als klas geordend. Er werden er een paar uitgekozen die de voorzangers werden. Ik denk dat ze het volkslied gezongen hebben en nog 2 andere dingen. Hierna ging een van de leerkrachten voor de hele groep staan en toen werd er een hele preek afgestoken over het feit dat de jongens (sommige) niet weten hoe ze het toilet moeten gebruiken. Eerst werd er verteld dat je je hoopje weg moet spoelen. Daarna werd er uitvoerig stilgestaan bij het feit dat je toiletpapier moet gebruiken en dus niet b.v. een bladzijde uit je schrift of andersoortig papier dat je toevallig voor handen hebt. Redenen waren hygiëne en verstopping van het afvoersysteem. Er werd wel even iets gelachen, maar in het algemeen was iedereen eigenlijk heel stil. Ook de grote jongens uit P7 (sommige denk ik al een jaar of 15,16). Nadat deze leraar uitgesproken was werd het door een ander nog eens dunnetjes over gedaan. Hij had een rol toiletpapier bij zich waarmee gedemonstreerd werd hoe het moest. Eerst de wikkel er af halen, en deze dus niet gebruiken om je billen mee af te vegen. Vervolgens werd het rolletje er tussenuit gehaald en ook dat werd geshowd als zijnde een onderdeel wat je weg moet gooien. Ik vond het al met al een geweldige vertoning en ook heel grappig om te zien dat hier dus zonder gene over gesproken wordt. Aan het eind werden de meisjes nog even geprezen om het feit dat hun toilet er zo netjes uit zag.

Na deze hele verhandeling werd iedereen een fijn weekend gewenst voor morgen.

Zoals ik gisteren al aangegeven had ben ik vanmorgen naar P1 gegaan. Hier inderdaad wel gezien hoe ze het aanleren. Ze leren eerst het alfabet en daarna dat je b.v. tegen een H binnen een woord geen ‘ atch’ zegt.

Gisteren had ik met een van de leraren van P3 per dag afgesproken wat een goed moment zou zijn om Emma uit de klas te halen. Dat was voor vandaag 11.50 – 12.30 uur. Toen ik echter in de klas kwam werd mij te kennen gegeven dat hij nog met zijn werk bezig was en dat hij niet mee kon. Vervolgens werd er aan een nieuwe les begonnen en zat ik daar nog steeds. Na afloop van die les was het lunchpauze. Omdat ik niet snapte waarom hij niet mee mocht ben ik naar de lerares gegaan en heb haar uitgelegd dat mij gisteren verteld was dat 11.50 uur een goede tijd zou zijn. Daar was zij het echter niet mee eens. Inmiddels was de leerkracht waar ik het mee besproken had ook weer binnen dus gingen zij samen iets bespreken in het Luganda, waar ik natuurlijk niets van verstond. Op zo’n moment vind ik dat best lastig. Hierna gaf ze aan mij aan dat hij te veel mist als het op de tijden gaat zoals we afgesproken hadden. Het alternatief is ’s middags om 15.50 – 16.30 uur.

Hierna ben ik terug gegaan naar het huis om te lunchen. Omdat ik van 16.30 – 17.30 ook nog met het groepje uit P4 zou gaan lezen heb ik een lange pauze genomen.

Om 15.50 uur weer met Emma aan de slag. Hij had dus geen idee dat je een H (om maar in dat voorbeeld te blijven) in een woord anders zegt dan wanneer je het alfabet opzegt. Ik denk dat ik maandag toch nog maar eens goed met de leerkrachten moet gaan praten, want ik zie het nut niet om dit kind vragen te laten beantwoorden over een gedicht als hij nog niet eens simpele woordjes kan lezen.

De tijd dat ik met hem bezig was ging sneller dan ik gedacht had want het was ineens ook al over half 5. In de klas van P4 waren alleen de 2 meisjes nog aanwezig. Zij wilden nog wel mee om te lezen. Eigenlijk was het mijn bedoeling om ook nog wat voor te lezen, maar op die ene werd gewacht en dus kwam dat er niet meer van.

Zaterdag 11 februari

Vandaag weer naar de stad geweest. Eerst natuurlijk het bekende riedeltje om in het centrum te komen. Daar vandaan wilde ik op de boda boda naar de Kasubi Tombe. Hier liggen de laatste 4 koningen van Baganda begraven. De kans om mijn afdingkwaliteiten te testen. Ik had thuis mijn huiswerk gedaan door te kijken hoe ver het was en wat dat dat dan ongeveer zou moeten kosten. De eerste die ik het vroeg zei 10.000 shilling. Nou, dat was echt veel en veel te veel. Met afdingen kwam ik bij hem niet verder dan 6000. Ik heb hem toen gezegd dat ik het bij een van z’n collega’s ging proberen. Dit begon bij 6000 en met hem kwam ik uit op 4000. Dat vond ik een goede prijs, dus wij op naar de Tombe. Daar aangekomen bleek het hek dicht te zijn. Er stond ook een bordje dat het gesloten was vanwege renovatie werkzaamheden. Al snel kwam er een man naar het hek lopen. Ik vroeg dus aan hem waarom dit niet op de website vermeld staat. Ik had daar gisteravond namelijk nog op gekeken. Volgens hem had dat een politieke reden, maar zei hij, ik wil je wel rondleiden. Dat voelde wel gek, maar toen er nog een stel jonge Japanners bij kwamen staan besloten we toch maar met z’n drieën naar binnen te gaan. De oorspronkelijke tombe die uit hout en gras bestaat is in 2010 afgebrand. Ze zijn tot op heden nog steeds bezig met de herbouw. Als gewone sterveling mag je daar binnen niet staan, maar moet je gaan zitten. Dat kan nu niet omdat het vol ligt met bouwmaterialen en vandaar dat men besloten heeft de site te sluiten. Gelukkig konden we nog wel een paar dingen zien en hebben we in ieder geval het verhaal gehoord.

Hierna ben ik gaan lopen (2,5 km) naar de Namirembe Cathedral, dit is de oudste kathedraal van Uganda. Deze ligt op een andere heuvel, iets wat ik me niet helemaal gerealiseerd had. Het was dus nog even een pittig klimmetje. Bij de kathedraal aangekomen bleek dat er een trouwerij aan de gang was. Bij iedere ingang zat er bewaking, dus even naar binnen wippen om een korte blik te slaan was er niet bij. Ik moest me officieel melden in het kantoortje. De aardige dame die daar zat zou mij ook rondleiden, maar daarvoor moesten we wachten tot deze dienst klaar was. Dan snel een rondje maken voordat de volgende dienst zou beginnen. Al met al vond ik het interieur, waar nogal hoog over opgegeven was, best tegenvallen. Veel meer tijd had ik dus ook niet nodig.

Als laatste doel van de dag wilde ik naar de African Craft Market. Daar aangekomen bleek dat er vandaag heel weinig toeristen rond liepen. Ik heb er denk ik een handje vol gezien. In de kraampjes veel van hetzelfde waarbij ze wel verschillende prijzen hanteren voor een hetzelfde voorwerp. Inmiddels had ik het ontzettend warm gekregen en heb ik alleen maar een beetje rondgelopen en niets gekocht. Daar moet ik dus nog een keer voor terug.

Eerder heb ik geschreven over het aantal mensen in de matatu en dat er ook wel 4 kunnen zitten waar 3 plekken zijn. Nou deze sloeg echt alles. Ik zat zelf gelukkig op de achterste rij met 3 mensen op 3 plekken. Op de 3 rijen voor mij werden echter op alle rijen 4 mensen gepropt. Ook zaten er nog 3 kinderen bij moeders op schoot. De conductor wurmde zich er ook nog bij. Op de voorbank ook nog 2 mensen dus in totaal zaten we met z’n eenentwintigen (exclusief chauffeur) in het busje. Gelukkig gaan er veel makke schapen in een hok, want je hoort niemand klagen en iedereen schikt in (voor zover mogelijk).

Zondag 12 februari

Thuis is sneeuw gevallen. Iets waar wij ons hier geen voorstelling bij kunnen maken. Het was hier vandaag weer goed warm. Vooral vanmiddag toen er een onweersbui aan zat te komen werd het erg drukkend. Helaas viel er weer geen regen. We hebben nu al zo’n twee weken geen druppel regen gehad. Iets wat voor hier ook vrij uitzonderlijk is. Ik zie ook sommige bomen helemaal verdrogen in de 3 weken dat ik hier nu ben. Nadat de bui overgetrokken was trok de lucht weer helemaal open. De temperatuur is dan gelijk veel beter te hanteren.

Vanmorgen zijn we naar de dienst van 8.00 uur geweest. Er zijn dan bijna alleen leerlingen aanwezig. Gelukkig duurde deze dienst ook niet zo lang als de vorige keer.

Hierna hadden we dus nog een hele dag. Ik heb heerlijk gelezen, gebeld (via whatsapp) en wat geborduurd. Verder de les voorbereid die ik morgenochtend ga geven. Ben benieuwd hoe het zal zijn.

maandag 6, dinsdag 7 en woensdag 8 febr.

Maandag 6 februari Nog een keer nieuwe indrukken, nu op de school

Vanmorgen kwam het gezang uit de kerk me al tegemoet toen ik daarheen liep. Iedere maandag is er weekopening waarbij een groot deel van de kinderen aanwezig is. Deze keer wat uitgebreider omdat het de eerste officiële opening na de zomervakantie was. Er werden zo her en der wat nieuwe mensen voorgesteld en voor ik het wist werd ook mijn naam genoemd en dus moest ik even gaan staan. Wel heel leuk natuurlijk om zo te worden verwelkomt.

Na de opening gingen alle groepen huns weegs. Ik werd verwezen naar de headteacher om te zien in welke groep(en) ik me in zou kunnen gaan zetten. Ik mocht zelf aangeven bij welke groep ik wilde kijken. Het was mijn bedoeling om deze dag een dagdeel in P3 en een dagdeel in P4 te kijken. Als eerste begon ik dus in P3. Aangezien ze hier met niveaus werken zitten er kinderen van verschillende leeftijden in zo’n groep. De dag begon met mathematics, wat wij dus rekenen zouden noemen. De kinderen moesten hierbij aangeven of de ene groep gelijk was aan de andere. Allemaal heel erg abstract, dit in tegenstelling tot het Nederlandse onderwijs waar je heel erg aan moet sluiten bij de belevingswereld van het kind. Hierna volgde een les Engels. Bij beide vakken had ik heel dacht ik steeds ‘ wat wil je hiermee nu eigenlijk leren?’ . Omdat er geen boeken zijn moet alles overgeschreven worden van het bord. Hierbij worden best moeilijke woorden gebruikt die dan braaf letter voor letter overgeschreven worden zonder dat ze enig besef hebben van het totale woordbeeld. Als je dus 5 keer hetzelfde woord moet schrijven dan zit je bij de 5e keer nog steeds voor iedere letter op het bord te kijken. Dit was tenminste het geval bij het meisje dat naast mij was gezet omdat ze zoveel schrijffouten maakt. Er wordt sowieso bij alle vakken veel klassikaal opgedreund.

Na de lunchpauze ging ik naar P4. Hier ook eigenlijk hetzelfde beeld. Toen de rekenles aan de orde kwam was het voor mij (maar ja, ik heb nou eenmaal geen wiskundeknobbel), gewoon een soort abacadabra waarbij allerlei formules gehanteerd werden i.v.m. deelverzamelingen. De ‘bussommen’ en tafels hebben ze hier in de vierde klas dus al ver achter zich gelaten (ha,ha). De laatste les van de dag was science. In dit geval werden allerlei wortelstelsels besproken. Toen om 16.30 uur de bel ging was ik zo gaar als een klontje, maar iedereen bleef braaf zitten om de les af te maken.

Ik heb met de lerares Engels afgesproken dat ik na schooltijd langs zal komen om met sommige kinderen extra te lezen. Dit wordt dan van 16.30 – 17.30 uur. Als ik dit ga doen, dan ga ik ’s middags wel vroeg weg uit de kliniek want anders worden het wel heel erg lange dagen vanaf 8.00 uur. Dat zal daar geen probleem zijn omdat er ’s middags toch weinig te doen is.

Al met al vond ik het een heel vermoeiende dag.

Dinsdag 7 februari een beetje gewenning

Vanmorgen was het weer vaccinatiespreekuur in de kliniek. Op een gegeven moment zaten er al best wat moeders met kinderen te wachten. Ik dacht dan ga je toch alvast beginnen, maar nee, toen ik dat opperde werd er gezegd dat er eerst nog meer bij moesten komen.

Mijn schema kwam vandaag goed van pas. Het blijft lastig om iedereen goed te verstaan, dus ze zullen wel denken dat ik iets aan mijn oren mankeer omdat ik heel vaak moeten vragen of ze iets willen herhalen. Maar als ik het dan eenmaal goed verstaan had kon ik met mijn schemaatje goed uit de voeten. Op een gegeven moment wilde ze dat ik toch ook zelf ging prikken. De eerste keren keek Peninna (de vroedvrouw van dienst) nog mee, maar na een paar keer voelde het al heel normaal. Alleen begin ik niet aan de BCG’s die net onder de huid gegeven moeten worden. Daar voel ik me niet prettig bij. Zeker niet als er nogal bewogen wordt door zo’n kindje. Aan het eind van de ochtend had ik echt wel het gevoel dat ik iets bijgedragen had. Toen de wachtkamer leeg was konden we aan de lunch. Aangezien er voor de middag verder niets op het programma stond heb ik me daar afgemeld en heb gezegd dat ik morgen weer terug zal komen.

Na een wat langere lunchpauze ben ik naar P3 gegaan waar ik de Engelse les gevolgd heb. Waarna ik me om 16.30 uur (na schooltijd) bij P4 gemeld heb om met een groepje kinderen te gaan lezen. Het bleek om 3 kinderen te gaan. Nummer 4 was er vanmiddag niet.

Bij ons zou er dan een boekje klaar liggen waaruit gelezen zou gaan worden. Nou hier dus niet. Ik werd naar de administratie gestuurd voor boekjes. Hier bleek in eerste instantie niemand aanwezig. Toen ik dat probleem ging melden bij de leerkracht kwam diegene net aan. Toen bleek echter dat in het kamertje naast het kantoor alleen maar lesboeken lagen en geen leesboeken. Die moesten ergens anders vandaan komen, maar van dat lokaal was de sleutel zoek. Deze werd weet ik het ergens vandaan gehaald en uiteindelijk konden we een boekje uitkiezen. Omdat ik het niveau van de kinderen natuurlijk niet kende heb ik in eerste instantie maar voor een gemakkelijk boekje gekozen. Dit was ook dun zodat we het in een keer uit konden lezen. Volgende keer iets wat, wat moeilijker is.

Aangezien we helemaal geen rijst of pasta meer hadden moesten we wel naar de supermarkt (Quality). De vorige keer dat ik daarheen ben gegaan was nog met Anouk die toen de betaling regelde. Aangezien zij gisteravond is vertrokken was ik nu degene met de meeste ‘ervaring’.

Inmiddels was ik echter wel wat wijzer geworden en had ik begrepen dat er van die prijs nog wel wat af kon.

Ik dus, alsof ik het altijd al gedaan heb, op de boda boda jongens afgestapt en mijn prijs genoemd met daarbij ook de vraag of ze bij de Quality wilden wachten en ons weer terugbrengen. In eerste instantie sputterde die ene jongen wel tegen en wilde hij meer hebben, maar aangezien ze met een paar daar stonden heb ik me toen naar een ander gewend en aan hem gevraagd of hij het wel voor mijn prijs wilde doen. Toen hij ja zei, had die ander natuurlijk geen schijn van kans meer. Ha, ha, dat voelde best wel goed. Het was nog niet echt afdingen, maar het was zeker ook niet klakkeloos akkoord gaan met hun prijs. Want dan weet je ook zeker dat je een echte muzungu (blanke) prijs betaald. Tja, ik zou het, als ik hen was, ook proberen.

Woensdag 8 februari een lange ochtend in de kliniek en een

Het duurde vandaag heeeel erg lang. Pas tegen enen was de wachtkamer leeg. Ik had de hele ochtend gestaan, bloeddrukken gemeten en alle dames gewogen. Af en toe moest er een tetanusinjectie in, maar verder kon ik niet van veel nut zijn. Het is erg vermoeiend om steeds tussen mensen te staan die of een andere taal spreken (Luganda, meest van de tijd) of, als ze Engels spreken dat zo zacht en binnensmonds doen dat ik ze vaak alsnog niet versta.

Net toen ik dacht op te gaan ruimen werd er gevraagd waar Esther (verpleegkundige) was. Er moest namelijk intraveneuze antibiotica gegeven worden. Aangezien niemand wist waar Esther was zei ik, dat ik dat ook wel kon doen. Maar ja, toen liep ik tegen verschillende problemen aan. 1) waar is het water voor injectie waar ik het mee op moet lossen? Dat bleek ergens uit een la met allerlei dingen te moeten komen. 2) met welke spuit doe ik dat? Ze hebben hier namelijk allemaal spuiten die vanzelf blokkeren. Je kunt de stamper dan niet meer heen en weer doen. 3) waar doe ik de steriele wattenbolletjes in? Er was geen steriel, of schoon bekkentje te vinden.

Gelukkig kwam Esther er toen net aan en kon zij mij verder helpen. Ze haalde een soort dekseltje van iets uit de autoclaaf zodat we dit konden gebruiken om de wattenbolletjes op te doen. Vervolgens begreep ik dat ze de injectievloeistof met een 10 cc spuit in de ampul spuiten om het er dan vervolgens met een 5 cc spuit weer uit te halen. Ik ben eigenlijk vergeten om te vragen waarom ze daar dan ook geen 10 cc spuit voor nemen.

De stuwband lag gelukkig wel voor het pakken. Toen ik om iets vroeg voor onder de beste man zijn arm (wij zouden een celstofmatje gebruiken) werd er aangegeven dat daar niets voor was. Gelukkig lukte het prikken gewoon goed en kon ik zonder knoeien het dopje erop doen. Vervolgens spuiten ze, in dit geval 4 x 5 cc in. Hierna werd de naald niet nog nagespoeld met iets van fysiologisch zout, maar ging er een verbandje omheen. Volgens Esther lukt het morgen gewoon om de volgende dosis te geven.

Uiteindelijk was ik tegen tweeën thuis.

Na een late lunch ben ik naar P3 gegaan. Toen ik daar aan de leerkracht vroeg of er misschien een kind was dat extra hulp kon gebruiken kreeg ik Emma onder mijn hoede. En nee, Emma is geen meisje, maar een jongen.
Mijn opdracht was om hem het alfabet te laten schrijven en vervolgens de letters door elkaar. Al snel bleek dat hij van een heleboel letters werkelijk geen idee heeft hoe ze heten. Op het moment dat je dat niet weet wordt het natuurlijk ook onmogelijk om te lezen. Ik merkte vanmiddag trouwens nog weer eens heel goed dat wij het met onze maan, roos, vis methode eigenlijk wel heel gemakkelijk hebben omdat je altijd begint met klankzuivere woorden. Je leert dan het alfabet geleidelijk aan met woorden die in je eerste instantie schrijft zoals ze klinken. In het Engels geloof ik dat er amper zulke woorden bestaan. Je begint al bij de A die je, als je spelt uitspreek als ee. Ga je hem dan in een woord gebruiken dan is het al gauw een soort e (zoals in man) of o (zoals in ball). Al met al was het voor hem allemaal heel moeilijk. Na afloop van de les heb ik de leerkracht die er op dat moment was bijgepraat. Het bleek toen dat deze jongen net vorige week hier op school is begonnen. Zijn eerste schooljaren heeft hij in zijn eigen dorp gehad. Dat er daar totaal geen basis is gelegd is wel duidelijk. De leerkracht gaat nu met de anderen overleggen wat voor hem het beste is. Ik heb aangegeven dat ik hem met alle liefde bijles wil gaan geven om zo te zien of hij het snel op gaat pikken. Maar misschien vinden zij het beter dat hij naar een lagere groep gaat. Wordt dus vervolgd.